Bazı Varsak Gelenekleri ve İnanışları - 1
Çocuğu Olmayanlar Delikli Taştan Üç Kez Geçer
Antalya’da ise çocuğu olmayan köylüler delikli taştan üç kez geçer ve eve gidip çocuk olmasını beklerler. Bu taş Göçerler köyünde bulunmaktadır. Çocuğun cinsiyetinin tayini için de Varsaklarda eskiden kalma ilginç âdetler vardır. Mesela kadının karnı yassı ise kız, sivri ise erkek olacağına işarettir. Ayrıca keçinin çene kemiğinden de yararlanılır. Bir keçi kafası kaynatılır ve keçinin alt çene kemiği ucu püsküllü olursa oğlan, aksi hâlde kız olur. Çocuk kız ise annenin cildi değişir, lekelenir, anne ağırlaşır. Erkekte ise bu belirtiler olmaz.
Hamile Kadın Sola Yatarsa Bebek Kız, Sağa Yatarsa Erkek Olur
Hamilelikte anne sola yatarsa bebek kız, sağa yatarsa erkektir. Anne ekşi yiyorsa kız, acı istiyor ve yiyorsa bebek erkektir. Ayrıca kız ise erken doğumlar görülür ama erkek gününden sonra doğar. Bunun gibi Anadolu insanında yaygın olan inanışları Varsaklarda da görmekteyiz. Çocuğu olup da ölenler, olacak çocuklarının yaşaması için muska yaptırırlar. Sonra da çocuğa Dursun, Yaşar gibi isimler koyarlar. Yahyalı’daki Meryem Ana adıyla anılan ziyaret yeri bu konuda da uğrak yeridir. Buradaki sudan içilip namaz kılınır, dilek için çaput bağlanır ve dua edilir.
Çocuklara Neden “Dursun” ve “Yeter” İsimleri Konulur?
Aydın ve Antalya Varsaklarında ise hamile kadının evinin bir köşesine bir dal çakılır ve o dal oradan çıkarılmadıkça çocuğun yaşayacağına inanılır. Doğan çocuğun yaşaması için bir diğer yöntem ise yoldan geçen birinin adının verilmesidir. Çok çocuk olmasını önlemek için son doğan çocuğa Dursun, Yeter gibi isimler konulur. Katırın doğum yapmaması nedeniyle tırnağı kesilir; kaynatılarak kadına içirilir. Sürekli kızı olan da erkek olsun diye son kızın ismini Döne koyar.
Kız Tarafına Dünürcü İki Defadan Fazla Yorulmaz
Varsaklarda akraba evliliği oldukça yaygındır. Evliliklerin büyük bir bölümü de kız kaçırma yoluyla olmaktadır. Kız tarafına dünürcü iki defadan fazla yollanmaz. Karşı taraf olumlu ya da olumsuz kısa sürede neticeyi bildirir. 1980 öncesi başlık parası da alınırdı fakat günümüzde tamamen kalkmıştır. Düğün üç gün sürer. Kimi yerde iki kimi yerde ise bir güne düşmüştür. Düğüne davet bayrak dikmeden önce yapılır. Aydın ve Antalya Varsaklarında davete giderken havlu, bardak, kaşık ve kibritten bir tane verilir. Böylece davet gerçekleşmiş olur. Bayrağın evin damına dikildiği gün düğün başlamıştır. Davul, zurna ve çalgı eşliğinde düğün devam eder. Son yıllarda ise mevlitlerle düğün yapanlar çoğalmıştır. Çukurova’daki Varsaklarda düğün gününden bir gün önce 10-15 kişilik grup kız evine bir koyun ya da keçi ile kınacı gider. Koyun ya da keçi kesilerek eğlence yapılır ve kına yakıldıktan sonra ayrılırlar. Saimbeyli ve Feke’de ise kız evine gidip keçi kesen oğlan tarafı bir ağacın tepesine yumurta büyüklüğünde bir pamuk diker. Bu ağacın dibine de ikinci bir koyun ya da keçi bağlanır. Gençler bu pamuğa ateş eder ve pamuk düşünce bu hayvan da kesilir, yenir. Pamuk düşmezse hayvan kız evinde kalır ve misafirlere bölüştürülür. Kızın kardeşi bahşiş alması karşılığında kınaya izin verir. Eğlence sonrası kına yakılır.
Kaynak= Güliz ŞAHİN, TÜRKSOY
Sıradaki Yazı:Bazı Varsak Gelenekleri ve İnanışları -2
Anahtar Kelimeler: Varsaklar, Gelenekler, İnanışlar, Varsaklar Düğün, Dünür,
Yorumlar
Yorum Gönder
küfür istemiyoruzzzz